Zuiderend

Vanaf het moment dat ik als 4-jarig ventje meeging naar de kerk en daar een orgel zag en hoorde, was ik gefascineerd door dit instrument. Imposant was zo’n kast met “buizen” en dan dat geluid dat eruit kwam! Die ervaring heeft me nooit losgelaten en tot op vandaag ben ik een liefhebber van orgels en orgelmuziek. 

Ik zal een jaar of 14 zijn geweest toen ik vaste bezoeker werd van de orgelconcerten op het machtige Kam-orgel in de Grote Kerk in Dordrecht. Ik werd fan van Feike Asma en hoorde ook graag Charles de Wolff, Jan Bonefaas, Piet van Egmond en Klaas Jan Mulder spelen, de vaste concertgevers van de landelijk actieve Stichting Orgelcentrum die er de concerten organiseerde. Ook heb ik in die kerk, in de eerste helft van de jaren ‘60, de grote Franse organisten Jeanne Demessieux en Marcel Dupré horen spelen. Prachtig was dat. 

Op zeker moment raakte ik betrokken bij de Stichting Orgelcentrum, eerst als hulp bij de kaartverkoop en -controle bij de orgelconcerten. De controle was vereist door de gemeente Dordrecht ten behoeve van de afdracht van vermakelijkheidsbelasting. Die kon in die tijd door gemeenten worden geheven op vermakelijkheden waarbij gebruik wordt gemaakt van door of met medewerking van het gemeentebestuur tot stand gebrachte of in stand gehouden voorzieningen. Onder ‘vermakelijkheden’ vielen in Dordrecht dus ook de orgelconcerten in de Grote Kerk. Het tarief weet ik niet meer, maar het kon wel eens 25% van de kaartverkoop geweest zijn. Het is een fenomeen dat we nu niet meer kennen, het is lang geleden overal afgeschaft.
In de jaren ‘70 werd ik de plaatselijk vertegenwoordiger van de stichting, waarvan de sectie concerten het domein was van Hugo Numan en Jan Willem van Spronsen. In 1977 eindigden de activiteiten van de Stichting Orgelcentrum in Dordrecht.

Toen ik 17 was speelde ik mijn eerste kerkdienst, zonder ooit les gehad te hebben en zonder dat wij thuis een harmonium hadden. Dat stimuleerde tot een verdere autodidactische ontwikkeling op een door Jan L. van den Heuvel gerenoveerd harmonium dat ik kon kopen met het geld van een vakantiebaantje. Dat was in 1963. Pas in 1982, na het afronden van de accountantsstudie, ben ik les gaan nemen, bij Tony Rozendaal op de muziekschool. Ik moest veel afleren en dat is nooit helemaal gelukt. Toch heb ik zo’n 20 jaar kerkdiensten gespeeld in diverse kerken in Dordrecht tot eind 2010. In 2009 behaalde ik het diploma kerkorganist met bevoegdheid III, een pittige maar zeer boeiende opleiding van 3 jaar, waaraan ik na mijn pensionering ben begonnen. Het was een verrijkende ervaring. 

In 2010 verhuisde ik naar Middelburg en ben toen gestopt met orgelspelen. Met concertbezoek ging ik natuurlijk wel door – in de Nieuwe Kerk, de Oostkerk en de Sint-Augustinuskerk heeft de stad prachtige instrumenten – en al snel raakte ik erbij betrokken, voor kaartverkoop en promotie. Ik merkte daarbij dat promotie van orgelmuziek moeizamer ging dan in de 70-er jaren van de vorige eeuw toen ik dat in Dordrecht deed. Concertaankondigingen werden nu vaak niet of minimaal in de media overgenomen. Het zal ermee te maken hebben dat de orgelcultuur enigszins aan de zijlijn is geraakt.

Ik besloot een eigen pr-kanaal op te zetten in de vorm van een weblog bij WordPress. In 2013 ging orgelmuziekmiddelburg.com online en dat werkte goed. Het bezoek aan de website groeide verrassend snel, mede met behulp van Twitter en Facebook. Mooi was ook dat ik daarbij fotografie, de hobby die ik ook al tientallen jaren heb en na het stoppen met zelf orgelspelen meer aandacht gaf, heel goed kon gebruiken. Want orgels zijn niet alleen mooi om te horen maar ook mooi om te zien. De opbouw van een orgelfront straalt voor mij evenwicht en harmonie uit, aspecten die we in het leven weleens node ontberen. Schoonheid in klank en beeld, hoe mooi is dat!

Dat orgelweblog gaat na bijna 10 jaar stoppen. Vorige week heb ik mijn laatste bericht geplaatst: de melding van de lancering van Orgelstad Middelburg. De promotietaak wordt overgenomen door enthousiaste jongere mensen en dat is goed. Ik sluit hiermee deze internetactiviteit af en kijk er met voldoening op terug. Het was leuk om te doen en ik heb er veel van geleerd. Natuurlijk ga ik wel door met mijn eigen weblogs. En met luisteren naar orgelmuziek, dat in elk geval.